Terebinth augustus 2018
De bewoners van Veenhuizen en hun graftrommels…
Op zaterdag 25 augustus zaten 28 donateurs van Terebinth tamelijk stipt om 10.45 uur aan de koffie in restaurant Bitter en Zoet aan de Hospitaallaan in Veenhuizen. De meesten waren met de auto, maar ook een fietser en reizigers met openbaar vervoer waren van de partij. Voor de deelnemers uit het Noorden was het bij de buren. De enkele Vlaamse deelnemer en anderen uit de Randstad moesten daarentegen uren reizen voor deze themadag. Ze hadden er wat voor over!
De moeite waard
Het programma voldeed gelukkig ruimschoots aan de verwachtingen. Eén groep van 14 ging eerst naar het Vierde Gesticht (de begraafplaats) en daarna (na de lunch) naar het Derde Gesticht, waar het graftrommelmuseum/atelier van Pieke van Doorn c.s. staat. De andere groep volgde dit programma omgekeerd.
Alles werkte mee: het regende op onschadelijke momenten en tussen de wolken door scheen de zon, zodat we op de begraafplaats rustig konden rondlopen. Daar vertelde Anja Schuring, die zich al jaren met de geschiedenis van deze bijzondere plek bezighoudt, uitgebreid over wat er allemaal te zien is, en ook over wat er niet meer te zien is.
Kruizen van beton
De toehoorders van Anja Schuring beseften hoezeer deze plek getekend is door de geschiedenis van de kolonie, de gestichten en de gevangenis te Veenhuizen. De zes vakken van de begraafplaats vertellen elk hun eigen verhaal – voor ons ver in de tijd terug: begraven worden zonder grafmonument of (jaren) later allemaal opeens met een identiek, wit betonnen kruis. Zonder naam, maar met korstmossen die vanwege de witte kalk goed op de kruizen lijken te gedijen. Dat kunnen we ons tegenwoordig niet meer voorstellen. En dat je als tijdelijk in Veenhuizen verblijvende ambtenaar ook de kans liep om daar begraven te worden, lijkt al even eigenaardig. De begraafplaats (die dateert uit 1831) heeft veel verrassingen: de talloze graftrommels, de houten monumenten – alle bijzondere dingen staan daar op een klein en overzichtelijk terrein achter het witte hek bijeen. Met de koeien als onbewogen toeschouwers.
Graftrommelatelier
In hun graftrommelatelier vertelden Pieke en Leo van Doorn over het begin en de ontwikkeling van hun werk. Speciaal voor onze Vlaamse gast hadden ze de Belgische graftrommels die ze nu onder handen hebben, netjes tentoongesteld. Bijzondere objecten die imponeren door hun grootte en door het fijne, complexe kralenwerk dat erin ligt.
Het verdient respect dat deze mensen zó gegrepen zijn door dit ambacht en proberen de graftrommels verantwoord te restaureren, zodat ze het weer jaren kunnen uithouden. Onze deelnemer uit Zandvoort liet trots de foto’s zien van drie graftrommels op haar begraafplaats, die een restauratie in Veenhuizen achter de rug hebben.
In de buitenlucht
Er is ook vooral veel gepraat met elkaar – want daar dient zo’n dag ook voor: van gedachten wisselen over restauratie en beheer, van elkaar leren, contacten leggen en gewoon samen eten en een dag in de buitenlucht zijn. Met of zonder bezoek aan het gevangenismuseum, en voor sommigen toch ook inclusief een tocht in de boevenbus. Na de thee ging het weer op huis aan – plannen makend voor een nieuwe themadag! De volgende keer iets in Midden-Drenthe?
Korrie Korevaart.
website maken